ورود ثالث چیست | تعریف و بررسی کاربردی دعوای ورود ثالث

ماهیت و تعریف دعوی ورود ثالث

ثالث اعم از شخص حقیقی و حقوقی است و به کسی اطلاق می شود که خود یا نماینده او در دادرسی به عنوان اصحاب دعوی دخالت نداشته است. مطابق با ماده ۱۳۰ قانون آیین دادرسی مدنی هرگاه شخص ثالثی در موضوع دادرسی اصحاب دعوای اصلی برای خود مستقلا حقی قایل باشد و یا خود را در محق شدن یکی از طرفین ذی نفع بداند، می تواند تا وقتی که ختم دادرسی اعلام نشده است، وارد دعوا گردد، چه اینکه رسیدگی در مرحله بدوی باشد یا در مرحله تجدیدنظر … به این ورود در دعوا توسط شخص ثالث، دعوی ورود ثالث می گویند.

دعوای ورود ثالث از جمله دعاوی طاری ( موضوع ماده ۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی) است.

انواع دعوی ورود ثالث

۱- دعوای ورود ثالث اصلی یا استقلالی

زمانی که شخص ثالث در دعوی بین دو طرف ، برای خود حقی مستقلی قائل شود می گویند.

۲- دعوای ورود ثالث تبعی

زمانی که شخص ثالث خود را ذینفع در محق شدن یکی از اصحاب دعوی اصلی می داند می گویند. در این مورد چنانچه دعوای اصلی استرداد شود، دعوای وارد ثالث نیز به طبع آن ساقط خواهد شد.

شرایط دعوی ورود ثالث

۱- مهلت طرح دعوای ورود ثالث:

ماده ۱۳۰ قانون آیین دادرسی مدنی مهلت طرح دعوای ورود ثالث را تا زمانی که ختم دادرسی اعلام نشده است معین نموده است. یعنی زمانی که عرف قضایی، پرونده را معد صدور رای می داند، به طوری که مستلزم هیچگونه رسیدگی و یا اقدام دیگری نباشد.

۲- لزوم دارا بودن ارتباط یا وحدت منشا داشتن دعوای اصلی و دعوای ورود ثالث :

اکثر حقوق دانان با استناد به ماده ۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی،  شرط پذیرش دعوی ورود ثالث را هم منشا بودن یا ارتباط آن با دعوای اصلی می دانند اما ظاهرا این قاعده مطلق نیست و در مورد ورود ثالث اصلی که ثالث مستقلا برای خود حقی قائل است حتی با فرض هم منشا نبودن و عدم ارتباط با دعوای اصلی با لحاظ ماده ۱۳۳ قانون آیین دادرسی مدنی، مانعی برای پذیرش دعوای ثالث وجود ندارد.

 ۳-  ورود ثالث مستلزم تقدیم دادخواست است

دعوی ورود ثالث چه در مرحله بدوی و چه در تجدید نظر با تقدیم دادخواست (ارسال از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی) بعمل می آید و طرح این دعوی با ارائه درخواست به دادگاه امکان پذیر نمی باشد.

امکان ورود شخص ثالث در مراحل مختلف دادرسی 

الف) ورود ثالث تا زمانی که دعوای اصلی در دادگاه ماهوی ( بدوی و تجدید نظر) جریان دارد امکان پذیر است ولی در مرحله فرجامی امکان ورود ثالث نیست.

ب) امکان ورود ثالث در دعوی اعتراض ثالث مورد پذیرش نمی باشد .

ج) ورود ثالث در مرحله اعاده دادرسی با استناد به اینکه اولا اختصاص به احکام دارد ؛ ثانیا مقید به مهلت ۲۰ روزه است؛ ثالثا فقط جهت مورد اعتراض بررسی می گردد ؛ و همینطور وفق ماده ۴۴۱ قانون آیین دادرسی مدنی در اعاده دادرسی مداخله اشخاصی غیر از طرفین دعوا را به هیچ عنوان مورد پذیرش قرار نداده است.

د) امکان ورود دعوی ثالث در امور حسبی نیز محل بحث است و اکثریت براساس مواد ۲،۳۲۴،۳۲۶ قانون امور حسبی که رسیدگی به امور حسبی را تابع قانون امور حسبی دانسته است مگر خلاف آن مقرر شده باشد و بر تصمیم راجع به تقسیم ترکه، فقط مقررات قانون امور حسبی و قانون مدنی حکومت دارد، بنابراین عدم پذیرش دعوای ثالث منجر به تضییع حق او خواهد شد .

نکات کاربردی 

۱- موقعیت وارد ثالث در جایی که مستقلا برای خود حقی قائل نیست، تابع طرفی خواهد بود که برای تقویت او وارد دعوا شده است.

۲- در مورد ورود ثالث تبعی چنانچه دعوی اصلی مسترد شود یا قرار ابطال دادخواست یا رد دعوا یا سقوط دعوا صادر شود دعوای ورود ثالث دیگر قابلیت استماع ندارد. ولی اگر دعوی ورود ثالث اصلی باشد قرارهای مذکور تاثیری ندارد.

۳- پس از نقض حکم در دیوان عالی کشور ثالث می تواند وارد دعوا شود.

۴- به دعوای ورود ثالث به منزله یک دعوای بدوی در دادگاه تجدیدنظر رسیدگی می شود.(استثنائی بر ماده ۷ قانون آیین دادرسی مدنی)

۵- اگر ختم دادرسی اعلام شده و حکم غیر قطعی صادر شود، کسی که قصد ورود ثالث را دارد، باید صبر کند تا در صورت قطعیت حکم، اعتراض ثالث کند و در صورت تجدید نظرخواهی از حکم، در مرحله بعدی وارد شود.

۶-زمانی که به عنوان وارد ثالث اصلی وارد دعوا می شویم می توایم بر حسب مورد در خواست صدور دستور موقت نماییم ؛ولی در خصوص ورود ثالث تبعی از آنجایی که در چنین موردی حق مستقلی برای خود قائل نیستیم، در واقع از ورودی که کرده ایم نفع جانبی عایدمان می شود با این وصف نمی توانیم در این حالت تقاضای دستور موقت کنیم.

مستندات قانونی

ماده ۱۳۰قانون آیین دادرسی مدنی

هرگاه شخص ثالثی در موضوع دادرسی اصحاب دعوای اصلی برای خودمستقلا حقی قایل باشد و یا خود را در محق شدن یكی از طرفین ذی نفع بداند ، می تواند تا وقتی كه ختم دادرسی اعلام نشده است ، وارد دعوا گردد ، چه اینكه رسیدگی در مرحله بدوی باشد یا درمرحله تجدیدنظر . دراین صورت نامبرده باید دادخواست خود را به دادگاهی كه دعوا در آنجا مطرح است تقدیم و در آن منظور خود رابه طور صریح اعلان نماید .

ماده ۱۳۱ قانون آیین دادرسی مدنی

دادخواست ورود شخص ثالث و رونوشت مدارك و ضمائم آن باید به تعداداصحاب دعوای اصلی بعلاوه یك نسخه باشد و شرایط دادخواست اصلی را دارا خواهد بود .

ماده ۱۳۲قانون آیین دادرسی مدنی

پس از وصول دادخواست شخص ثالث وقت رسیدگی به دعوای اصلی به وی نیزاعلام می گردد و نسخه ای از دادخواست و ضمائم آن برای طرفین دعوای اصلی ارسال می شود . درصورت نبودن وقت كافی به دستور دادگاه وقت جلسه دادرسی تغییر و به اصحاب دعوا ابلاغ خواهد شد .

ماده ۱۳۳ قانون آیین دادرسی مدنی

هرگاه دادگاه احراز نماید كه دعوای ثالث به منظور تبانی و یا تاخیر رسیدگی است و یا رسیدگی به دعوای اصلی منوط به رسیدگی به دعوای ثالث نمی باشد دعوای ثالث رااز دعوای اصلی تفكیك نموده به هریك جداگانه رسیدگی می كند .

ماده ۱۳۴قانون آیین دادرسی مدنی

رد یا ابطال دادخواست و یا رد دعوای شخص ثالث مانع ازورود او در مرحله تجدیدنظر نخواهد بود .

ترتیبات دادرسی در مورد ورود شخص ثالث در هر مرحله چه نخستین یا تجدیدنظربرابرمقررات عمومی راجع به آن مرحله است .

جهت ملاحظه دعوی جلب ثالث به این لینک مراجعه نمایید.

« استفاده با ذکر منبع بلااشکال می باشد »